ADET NGELUNAU KENYAH BADENG

Adet Ngelunau ja ne ca adet bio’ ilu Kenyah Badeng ja ne ngelunau. Ida na’ masa kira ca ngan dua aeng minggu kuko’ du tai bayet kena ngelunau. Dalau ja ne tai du todo ngasu, nejala’ ngan na’ bading. Ca uma’ ida pe pemung tai bayet. Tai bayet abe’ co’ ale’ te du dalau ja. Uko’ baen dalau du ke Pengiyan re, abe’ palai nai bayet ke Alo Sae’ ke daleh Sarawak ne. Un pe palai nai abe’ Alo Keliung. Atak palan du dalau ngelunau ja ne atuk padek.

        Singket lubang amin mesti uyan liwang ngan lepau lunau ke juma amin. Tung kiyan ida uyan sengau. Ala’ yung mutun-mutun ja ingen baen dau re. Ala’ dua ngan telu re olo padai ida nai ngkin ke liwang lunau. Mi’uk le nai re ngkin olo padai da. Padai da mesti peging inan. Mubit le ida ala’ padai da. Ala’ ca kayu necek ke dalem liwang lunau ngan ngaput padai da kidi.

        Un tading se’ du ngelunau, padai ja’ dalem liwang lunau ja te ida tai majau ading. Ida musit padai ja ngan pesak neng ca berejo atau mana e pemung ngan ba’a. Ala’ pe ida ca usa padek, ngan ca baing. Uyan tebuku tali singket usa le neng amin le. Ngateng tali tebuku ja ke baing. Ala’ mak, ngeloong dumit le ja ida pedut na’ singket tebuku da re. Mepe’ pe atuk padek jidai re ngan na’ singket tebuku tali ja re. Ala’ beluluk yung aput ja pe ida petulat na’ singket tebuku da re. Singket lubang amin te ti ja. Un anak neng amin le, ida ading uman ma’ ja. Singket tebuku da te tolat ca usa me ilu. Lepa anak ala’ tolat anun re, ia le cuk ida tai betukung (pekata pisu) ne.

        Tai anak ja ke useh ngan numau cen senawan juma naet ke dipa. Dalau e nomau naet cen senawan juma, meki dau e; “oi! Bio’ mak me’.” Ilu pekalai ne ida ti ja ading. Nai anak ja ule’ ke amin numpak pe de toa na’ mak me ia ala’ telit tebuku anun e. Ida cuk ia tai la’a. Tai pe anak ja numau naet cen senawan juma mentung dau e, “oi! Bio’ mak me’ la’a mpau mudung ke dipa. “singket lubang amin te ji ja. Buka palai nta un anak neng amin re, ja’ i’ut udip me ida ke amin ja ne tai ti ja.

       Tau ja nta senteng tai ke’ amin du. Uban singket lubang amin lepo’ ja mesti malan. Un tung julut atau lung ja ida mentang ke lung pamen terana’ ida malan. Malan ale’ tai dalem amin du de ca tau ja. Sakai nta senteng nai ke’ lepo’ tau ja. Beng cuk tudo nyerada lepo’ tua’ ne sakai dalau ja.

        Laki Malan Uman ading pe ia ngelunau neng kelunan kado’. Lepa ne Laki Malan Uman ngelunau uko’ baen tuwi, nempam ne lepo’ kado ngelunau kua’ baen du nogan oma re lo’te. Dalau du ngelunau un pe ca palan du ti serengan. Mung-mung naen udu ne ida ala’.un ca udu bileng le ke sada ba-i ngadan e pelemban. Ja ca ida ala’ ngan yung aput.

Un pe tebuku ida uyan singket usa neng lubang amin le. Singket lubang amin te ti puyan ji. Ketai kelimpun da, ida uyan Bali Siap. Un pe ca usa atuk padek uban ida sedia. Atuk padek ja, nta senteng nyeregi la e. Ida netuk tiga le atuk ja ngan beng meladang le ida ke pesak ia. Nta senteng nyebarang pesak ia.

        Un tebuku didai re, ida pajat neng ca daya. Beng dalau ja tua’ le ida senteng pakai daya ja. Nta senteng nyebarang pakai. Atuk padek ja ida mepe’ dumit le ngan pesingket na’ e singket tebuku da re. Un singket tebuku da, dua buteh ma’ padai mading ida na’ neng ca. Mung udu da’ uban ida ala’ didai re ida aung ke daya ja re. Un pe bete’ ngan seling bulo’. Mung naen udu ngan penguman ja’ uban ida na’ ke daya ja re ida sau ngan na’ ke ca belanyat kayan bueh le. Belanyat kayan ja ne tuet bali siap. Ke abut lepubung te tai re mentang belanyat siap ja. Nta senteng ngacau belanyat Bali Siap ja. Juko’ re ngelipau tai na’ belanyat Bali Siap ja ke abut lepubung malap palai nai ngacau e.